Acil Tıp Konsültasyonu Açmazı
Acil Tıp Uzmanlığının gelişme süresince kuşkusuz bir çok mücadele verilmiş ve ciddi kazanımlar elde edilmiştir. Ancak yine de hastane yöneticilerinin ve diğer uzmanlık dallarının Acil Tıp Uzmanlığı ile ilgili bir çok yanlış bilgi ve ön yargıları bulunmaktadır.
Acil Tıp Uzmanı ve Acil servis işleyişi ile ilgili en son ve en kapsamlı yönetmelik 16 Ekim 2009 CUMA günü resmi gazetede yayınlanan YATAKLI SAĞLIK TESİSLERİNDE ACİL SERVİS HİZMETLERİNİN UYGULAMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ ‘de belirlenmiştir. Bu tebliğ doğrultusunda tam anlamıyla acil servislerde yöneticinin kim olduğunu göstermiştir.
Bu tebliğde göre :
Acil servis sorumlusu ve personel standartları:
MADDE 11 – (1) Acil servislerde var ise acil tıp uzmanı, bulunmaması hâlinde baştabibin görevlendireceği bir baştabip yardımcısı veya bir uzman tabip ya da bir tabip acil servis sorumlu tabibi olarak görev yapar.
Acil servis nöbetleri:
MADDE 12 – (1) Acil servis hizmetlerinin, yeterli sayıda uzman tabip bulunması hâlinde uzman düzeyinde, sayının yetersiz olması durumunda bir uzman tabibin denetim ve sorumluluğunda tabip tarafından verilmesi esastır.
Denetim ve sorumluluk:
MADDE 17 – (1) Acil servis standartlarının oluşturulması ile acil sağlık hizmetlerinin koordinasyonu ve bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak etkili bir şekilde yürütülmesinden müdürlükler, ilgili sağlık tesislerinin baştabipleri, acil servis sorumlu tabipleri birinci derecede ve müteselsilen sorumludur.
Yukarıdaki bilgilerin ışığında acil servisin yöneticisi acil tıp uzmanıdır. Acil servisin yönetiminden Başhekim ile birlikte birinci dereceden sorumludur.
Ancak yine uygulamadaki farklı yorum ve davranışlar nedeniyle bu durum yanlış algılanmaktadır. On ikinci maddede Acil servis hizmetlerinin uzman doktorun denetim ve sorumluluğunda, acil tıp uzmanı tarafından verilmesi esastır. Buna rağmen denetim ve sorumluluğun uygulanmasında birtakım sorunlar ortaya çıkmaktadır. Örneğin Acil Tıp Uzmanları ,acil serviste çalışan pratisyen hekimlerin ve diğer branş hekimlerinin tedavisini yaptıkları hastaları nasıl denetleyeceklerdir. Bu sorun pek çok devlet hastanesinde, Acil tıp konsültasyonu ile aşılmasına rağmen, önerilen çözüm yolu Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde uygulanmamaktadır.
Bizde acil tıp konsültasyonu konusunda sağlık bakanlığına şu şekilde sorduk:
Sağlık Bakanlığına sorumuz : Acil Tıp Uzmanı Konsültasyonu var mıdır?
Cevap:
Acil tıp uzmanının acil serviste görevli olduğu sürelerde acil serviste konsültasyon yapması mümkün olmayıp, icap nöbetlerinde pratisyen tabibin konsültasyon talebi üzerine yapmış olduğu muayeneden konsültasyon puanı alabilir.
Dahili branş nöbetleri konusunda Murat Bey’in katkısı için teşekkür ederiz.
Bu konu da Sağlık Bakanlığının görüşü aşağıdadır.
Türkiye Kamu Hastaneler Birliğinin Acil Tıp Konsültasyonu için resmi cevabı ise aşağıdaki gibidir.
iyide bahsettiğiniz yönetmelikte acil serviste hastalar uzman tarafından bakılır uzman sayısı yetersiz ise uzman denetim ve sorumluluğunda tabip tarafından bakılır diyor bu durumda zaten bütün hastalar uzman adına kayıt açılmak zorunda pratisyenin tek başına hasta sonlandırma yetkisi yokki bu durumda her hasta uzman adına açılıncada uzmana tekrar konsültasyon girmek gereksiz olur
zaten aynı yönetmeliğe göre acil serviste eğer saylan 7-8 branşta uzman acil servis branş nöbeti tutumuyor ise bir dahili branş doktoru bir de cerrahi branş doktoru havuz nöbeti tutacak acil servis bünyesinde 1 de acil uzmanı olsa zaten 3 tane uzman bulunacak acil serviste sürekli olarak pratisyen var ise eğer bu uzmanlar ile beraber çalışacak yada eğer hastane 3. basamak acil servise sahip ise o zaman triyajı tabip yapması gerekli olduğu içinde pratisyen triyajda çalışacak
eğer branş doktorları sayısı 6 ve üzeri sie bu branş doktorları acil servis bünyesinde branş nöbetini tutacak
Bahsettiğiniz yönetmeliğe göre tamamen doğrudur. Ancak devlet hastanelerinin çoğunda bahsettiğiniz gibi uygulanmamaktadır. Sadece E.A.H de asistanlar için uygulanmakta normal devlet hastanelerinde pratisyen hekimler kendileri adına hasta kabul edip taburcu edebilmektedirler. Her ne kadar Sağlık Bakanlığı Acil Tıp konsültasyonunu reddetmiş görünse de Devlet hastanelerinin %90 da konsültasyon istene bilmektedir. Sağlık Bakanlığı durumun farkında ancak mevzuata göre hareker ederse pratisyen hekimlerin hasta kabul ve taburcu etme yetkilerinin olmadığı sonucu çıkar ki bu durumda ortalama ile devlet hastanesinde çalışacak pratisyen hekim bulamaz.